Εκπαιδευτικοί και Πνευματικά Δικαιώματα κατά τη σύγχρονη και ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση: στατιστική μελέτη και αποτίμηση αποτελεσμάτων

Abstract

Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση της συμπεριφοράς των εκπαιδευτικών όσων αφορά τα Πνευματικά Δικαιώματα κατά τη σύγχρονη και ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Αφορμή για τη συγγραφή της αποτέλεσε η πανδημία του Covid-19, που κατέστησε την εξ αποστάσεως εκπαίδευση ‘πρωταγωνίστρια’ στην όλη εκπαιδευτική διαδικασία και πραγματικότητα. Πραγματοποιήθηκε ποσοτική έρευνα με τη χρήση δομημένου ερωτηματολογίου στην οποία συμμετείχαν 305 εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης . Από την στατιστική ανάλυση των δεδομένων προέκυψε ότι οι εκπαιδευτικοί δεν είχαν ιδιαίτερες γνώσεις όσον αφορά το νομοθετικό πλαίσιο των Πνευματικών Δικαιωμάτων εντούτοις κατά τη χρήση εκπαιδευτικού υλικού τρίτων έδειξαν επιφύλαξη κα προσοχή. Επίσης, λίγοι γνώριζαν τις άδειες Creative Commons (CC) αλλά πολλοί εξέφρασαν την επιθυμία τους για εκμάθηση του τρόπου χρήσης και ορισμού σε έργα τους. Κατά τη σύγχρονη και ασύγχρονη εξ αποστάσεως εκπαίδευση χρησιμοποίησαν εκπαιδευτικό υλικό δικό τους ή και άλλων εκφράζοντας προβληματισμό κατά τη επιλογή του, προκειμένου να μην είναι νομικά εκτεθειμένοι. Πάντως, η πίεση χρόνου έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επιλογή εκπαιδευτικού υλικού ενώ οι περισσότεροι σε μελλοντική εφαρμογή της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης δεν θα χρησιμοποιήσουν το ίδιο. Η πλειοψηφία των εκπαιδευτικών δήλωσε ότι δεν υπήρξε επιμόρφωση όσον αφορά τα Πνευματικά Δικαιώματα αλλά έδειξε ιδιαίτερη θέρμη για συμμετοχή σε μελλοντικές επιμορφωτικές δράσεις. Τέλος, οι περισσότεροι δεν γνώριζαν την ύπαρξη ψηφιακών αποθετηρίων ανεύρεσης υλικού με ‘ελεύθερες’ άδειες χρήσης και θεώρησαν ότι θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη η δημιουργία ενός τέτοιου. Έτσι, μέρος του παραδοτέου ολοκλήρωσης αυτής της εργασίας ήταν και η δημιουργία του μαθήματος «Εκπαιδευτικοί και Πνευματικά Δικαιώματα» στην πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης Open eClass που θα λειτουργεί ως ψηφιακό αποθετήριο πληροφοριών για τα Πνευματικά Δικαιώματα κυρίως στον χώρο της εκπαίδευσης.

The purpose of this thesis is to investigate the behavior of teachers regarding Copyright during synchronous and asynchronous distance learning. The reason for its writing was the Covid-19 pandemic, which made distance learning a 'protagonist' in the entire educational process and reality. A quantitative research was carried out using a structured questionnaire in which 305 Primary and Secondary Education teachers participated. The statistical analysis of the data showed that the teachers did not have any particular knowledge regarding the legislative framework of Copyright; however, they showed caution when they used educational material of others. Also, few were aware of Creative Commons (CC) licenses but many expressed a desire to learn how to use and define them in their projects. During synchronous and asynchronous distance learning, they used their own or others' educational material, being cautious about the material they chose in order not to be legally exposed. However, time limitations had an important part in the selection of educational material and most of the teachers will not use the same materials in a future application of distance learning. The majority of the teachers mentioned that there was no training regarding Copyright but are eager to participate in future training sessions. Finally, most of them were not aware of the existence of digital repositories where they could find material with 'free' licenses and felt that it would be particularly useful to create one. Thus, part of the deliverable for the completion of this work was the creation of the "Teachers and Copyright" course on the Open eClass asynchronous education platform that will function as a digital repository of information on Copyright mainly in the field of education.