Οικονομική κρίση και Brain Drain

Abstract

Το φαινόμενο της "διαρροής εγκεφάλων" (Brain Drain) αναφέρεται στις ροές αποφοίτων από τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες σε πιο αναπτυγμένες. Στην Ελλάδα η οποία ανήκει στις αναπτυγμένες χώρες το φαινόμενο της «διαρροής εγκεφάλων» ερμηνεύεται ως αποτέλεσμα της χαμηλής ζήτησης επιστημονικού προσωπικού στην ελληνική αγορά εργασίας. Η φυγή των λαμπρών μυαλών της χώρας μας αποτελεί μια τεράστια απώλεια για το ανθρώπινο και επιστημονικό δυναμικό της. Επίσης, μειώνονται οι δραστηριότητες που αφορούν στον τομέα της έρευνας, προκαλώντας υποβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού και τριγμούς στην οικονομική σταθερότητα (Καμαργιάννης, 2014). Η εργασία αυτή πραγματεύεται το φαινόμενο του brain drain που μαστίζει τη χώρα μας εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. Συγκεκριμένα, αφού γίνει μια ιστορική αναδρομή των οικονομικών κρίσεων σε παγκόσμιο επίπεδο, περιγράφεται το φαινόμενο της μετανάστευσης, και δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στη φυγή των φωτεινών μυαλών της Ελλάδας λόγω έλλειψης προσφοράς θέσεων εργασίας, αντίστοιχης του επιπέδου των σπουδών τους. Στο τέλος παρουσιάζονται προτάσεις ώστε το brain drain να μετατραπεί σε brain gain. Πιο αναλυτικά, στην εισαγωγή γίνεται αναφορά στις έννοιες οικονομικός κύκλος, κρίση και οικονομική κρίση και ηθικός κίνδυνος. Στο 1ο κεφάλαιο γίνεται μια ιστορική αναδρομή των οικονομικών κρίσεων παγκοσμίως, στη συνέχεια στο 2ο κεφάλαιο, παρουσιάζονται χώρες που βιώσαν οικονομικές κρίσεις, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, τα αίτια που τις οδήγησαν σ’ αυτές αλλά και η αντιμετώπισή τους. Στο 3ο κεφάλαιο, αφού γίνει μια αναδρομή στις περιόδους μετανάστευσης των Ελλήνων, γίνεται εστίαση στο brain drain και διατυπώνονται προτάσεις ώστε η διαρροή εγκεφάλων να γίνει εισροή εγκεφάλων. Η εργασία κλείνει με το συμπέρασμα ότι οι οικονομικές κρίσεις που έχουν ξεσπάσει κατά καιρούς στους τελευταίους δύο αιώνες, διέπονται από κοινά χαρακτηριστικά και οι επιπτώσεις τους είναι βαρύτερες για τις ασθενέστερες οικονομικά ομάδες. Επίσης, όσον αφορά τη μετανάστευση των νέων επιστημόνων αυτοί δηλώνουν πρόθυμοι να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και με χαμηλότερο μισθό, αν δημιουργηθούν θέσεις εργασίας αντίστοιχες των σπουδών και προσδοκιών τους.

This paper examines the phenomenon of brain drain that prevails in Greece as a result of the financial crisis. Firstly, it examines the chronology of global financial crises and it then describes the phenomenon of migration. It focuses on the flight of Greece’s finest minds because of the lack of employment opportunities worthy of their studies. Finally, this paper presents suggestions in order for brain drain to transform into brain gain. The paper’s introduction analyses the concepts of economic cycle, crisis and financial crisis and moral hazard. The first chapter includes the chronology of global financial crises. The second chapter examines the countries that have been through crises, including Greece, the reasons for which they were led to those crises as well as the means of dealing with them. The third chapter includes a chronology of the migration of Greek people, while it pays special attention to brain drain and it offers suggestions in order for brain drain to turn into brain gain. The paper leads to the conclusion that financial crises over the last two centuries share common characteristics and their impact is greater for the lower economic classes. It also examines the fact that young scientists appear willing to return to their country for lower salaries, in case employment opportunities worthy of their expectations come up.