Πρόσφατα δόθηκε σε χρήση στην ελληνική ακαδημαϊκή κοινότητα ο «Ζέφυρος», μια νέα πύλη που εξυπηρετεί την ομοιόμορφη πρόσβαση στους καταλόγους των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών για τον εντοπισμό των διαθέσιμων βιβλίων, περιοδικών και άλλου υλικού. Απώτερος στόχος είναι η παροχή ενός εργαλείου για να βοηθήσει την ανάπτυξη της Ψηφιακής Συνεργασίας των Βιβλιοθηκών των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.Ο «Ζέφυρος» δημιουργήθηκε στα πλαίσια του προγράμματος της Οριζόντιας Δράσης Βιβλιοθηκών (3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, 2000-2006), από την Υπηρεσία Τεχνολογιών και Πληροφόρησης της Βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Κρήτης. Είναι προϊόν της υλοποίησης ενός Εικονικού Συλλογικού Καταλόγου για τις Βιβλιοθήκες που συμμετέχουν στο δίκτυο των Ελληνικών Ακαδημαϊκών Βιβλιοθηκών.
Το περιβάλλον, προσβάσιμο μέσω του World Wide Web και βασισμένο στο διεθνές πρωτόκολλο Ζ39.50 για αναζήτηση σε ετερογενείς πηγές πληροφορίας, προσφέρει πολλές δυνατότητες στον επισκέπτη. Η αναζήτηση σε επιλεγμένα ευρετήρια, σε έναν ή περισσότερους καταλόγους ταυτόχρονα και η ανάκτηση των αποτελεσμάτων, γίνεται με τρόπο εύχρηστο και φιλικό, κατάλληλο για αρχάριους και έμπειρους επισκέπτες. Σημαντικές είναι οι προηγμένες υπηρεσίες που παρέχονται στους επισκέπτες που κάνουν προσωπική εγγραφή στο Ζέφυρο. Δημιουργώντας την προσωπική τους σελίδα, αποκτούν έναν μόνιμο αποθηκευτικό χώρο, για να μπορούν ανά πάσα στιγμή και από οπουδήποτε, να επεξεργάζονται και να χρησιμοποιούν στοιχεία από τις αναζητήσεις που τους ενδιαφέρουν. Έτσι, είναι δυνατή η αποθήκευση εντολών αναζήτησης, η αποθήκευση εγγραφών κ.α. Όλες οι λειτουργίες και οι δυνατότητες περιγράφονται αναλυτικά σε οδηγό χρήσης που είναι διαθέσιμος για άμεση χρήση.
Αυτή η νέα για τα ελληνικά δεδομένα λύση συνάντησε αρκετά προβλήματα και δυσκολίες κατά την υλοποίηση της. Τόσο στη φάση της ανάπτυξης όσο και κατά τη χρήση, παρατηρήθηκαν οι ιδιαιτερότητες που καλείται να ξεπεράσει ένα σύστημα εικονικού συλλογικού καταλόγου. Οι ιδιαιτερότητες αυτές προκύπτουν κατά κύριο λόγο από την ανομοιομορφία που παρουσιάζουν τα ευρετήρια των επιμέρους καταλόγων και η αντιμετώπιση τους αποτελεί σημείο προβληματισμού και πεδίο συνεργασίας μεταξύ των Βιβλιοθηκών.
Κατά τη διάρκεια των πρώτων μηνών λειτουργίας, προέκυψαν ενδιαφέροντα συμπεράσματα έπειτα από στατιστική επεξεργασία των καταγεγραμμένων στοιχείων χρήσης. Μελετώντας τα και έχοντας σαν γνώμονα την πληρέστερη κάλυψη των αναγκών σχετικά με την αναζήτηση βιβλιογραφίας στον ελλαδικό χώρο, σχεδιάζουμε την περαιτέρω βελτίωση του περιβάλλοντος και την προσθήκη νέων υπηρεσιών.
A while ago, «Zephyr» was issued to the Greek academic community, a new portal that enables uniform access to the catalogues of the Greek Academic Libraries, in order to make easier locating the available books, periodicals and other material. The main objective is to provide a tool that will promote the development of digital collaboration between the Greek Academic Libraries.
Zephyr was created within the Libraries Horizontal Action programme (3rd Community Support Framework Program, 2000-2006), by the Information and Technology Services Unit of the University of Crete Library. This product implements a Virtual Union Catalogue for the Libraries that participate in the consortium of the Greek Academic Libraries.
The environment, accessible via World Wide Web and based on the international protocol Z39.50 for searching heterogeneous sources of information, offers many possibilities to users. The search in selected indexes, in one or more catalogues simultaneously and the record retrieval, take place in a user-friendly interface, suitable for beginners and experienced users. Advanced services are offered to users that register with Zephyr. Creating their own personal Zephyr page, they are given a permanent private space, where they may edit and elaborate the data from the searches they make, anytime and from any place. In this way, they can save search queries, save records etc. All services and possibilities are thoroughly described in an online user guide.
This solution, new for the Greek standards, encountered several problems during implementation. Not only in the development phase but during the first period of use as well, the difficulties related to a system of virtual union catalogue have been observed. These difficulties arise mainly because of the heterogeneity of the various catalogues and overcoming them is a point of further investigation and a field of cooperation between Libraries.
After a few months of operation, the statistical analysis of the data related to Zephyr usage, lead to some interesting conclusions. Taking them into account and keeping constant to our main purpose, i.e. to fulfill in the best way the needs related to bibliography search in the Greek community, we plan improvements and addition of services.
