Η ενσωμάτωση του ελληνικού λογοτεχνικού και ιστορικού αρχείου στην τοπική κοινωνία: επιδιώξεις και προοπτικές

Abstract

Στόχος αυτής της ανακοίνωσης είναι να θέσει ορισμένα γενικά ερωτήματα σε σχέση με τις κυριότερες τουλάχιστον αντιξοότητες και τα ιδιαίτερα προβλήματα που παρουσιάζονται κατά την ένταξη στην τοπική κοινωνία μιας «ειδικής» βιβλιοθήκης –‘ειδικής’ με την έννοια ότι συνδυάζει στις συλλογές της πολυδιάστατο και ποικίλου περιεχομένου υλικό. Το ιδιαίτερο βάρος της ανάλυσης εστιάζεται σε προτάσεις και ιδέες για τους χειρισμούς και τους τρόπους που μπορούν ίσως να διευκολύνουν την υποδοχή μιας βιβλιοθήκης από την τοπική κοινωνία, με βάση τα στοιχεία που έχει συγκεντρώσει το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.) κατά την εμπειρία του από τη δική του ένταξη στην τοπική κοινωνία. Συγκεκριμένα, διεξοδικότερα αναλύονται: 1) η σημασία της συνεργασίας των βιβλιοθηκών της ίδιας τοπικής κοινωνίας με αναφορά στην εμπειρία του Ε.Λ.Ι.Α. από τη συνεργασία του με την Εθνική Χαρτοθήκη (Ε.ΚΕ.Χ.ΧΑ.Κ.), 2) ο ρόλος των εκδηλώσεων (εκθέσεων, παραστάσεων κτλ) ιστορικού, λαογραφικού, φωτογραφικού και γενικότερα πολιτιστικού περιεχομένου με παραδείγματα από τις εκδηλώσεις που έχουν ήδη φιλοξενηθεί στην πόλη της Θεσσαλονίκης με πρωτοβουλία του Ε.Λ.Ι.Α., 3) η συμβολή της βιβλιοθήκης στην παρουσίαση της υπάρχουσας επιστημονικής βιβλιογραφίας και ειδικά των παλαιών και σπάνιων βιβλίων, εφημερίδων και περιοδικών, με την έκδοση ευρετηρίων και ενημερωτικών καταλόγων και κυρίως με τη χρήση της νέας ψηφιακής τεχνολογίας και, τέλος, 4) το έργο και η συμβολή της βιβλιοθήκης στην προαγωγή της επιστημονικής έρευνας με τη στήριξη ερευνητικών προγραμμάτων, επιδοτούμενων στην περίπτωση των ερευνητικών προγραμμάτων του Ε.Λ.Ι.Α. από το Υπουργείο Πολιτισμού. Aξίζει ασφαλώς να αναφερθεί στο σημείο αυτό ότι το Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο, πιο γνωστό ως Ε.Λ.Ι.Α., είναι ένα μη κερδοσκοπικό σωματείο, πολιτιστικού χαρακτήρα. Ως βασικό στόχο έχει τη διάσωση, συλλογή, ταξινόμηση, μελέτη και έκδοση αρχειακού και έντυπου υλικού του 19ου και 20ού αιώνα το οποίο αφορά κυρίως στην ιστορική εξέλιξη και πνευματική ανάπτυξη της Ελλάδας. Παράλληλα, στοχεύει στη στήριξη της έρευνας και τη διάδοση της γνώσης και της πληροφορίας σε ένα ευρύ φάσμα πολιτιστικών και ακαδημαϊκών κατευθύνσεων. Iδρύθηκε το 1980 και στα είκοσι χρόνια δραστηριότητάς του έχει εντοπίσει και συγκεντρώσει πολύτιμο υλικό που κάτω από διαφορετικές συνθήκες ίσως να χανόταν για πάντα.

This article aims to pose some general questions regarding the main difficulties and the specific problems concerning the relevance of a ‘specialized’ library to the needs of a local community – ‘specialized’ library in the sense that it comprises collections of special interest. This article is based on the experience of the Hellenic Literary and Historical Archive (E.L.I.A.). In particular, it examines in some detail: 1) the content and outcome of cooperation with other libraries of the same community; 2) the impact of exhibitions and conferences organized by the library; 3) the contribution of the library by way of affording the public access to literature, such as rare publications, newspapers, magazines, pamphlets, etc., publishing informative catalogues and digitalizing its unique material; 4) the contribution of the library to knowledge through research programs – which in the case of E.L.I.A. are subsidized by the Ministry of Culture. Τhe Hellenic Literary and Historical Archive, better known as E.L.I.A., is a cultural non-profit organization. Its basic aim is to collect, preserve, classify, research and publish 19th and 20th century archival and printed material, mostly related to the modern history and culture of Greece. In addition, E.L.I.A. supports research and the dissemination of its results across a broad range of academic fields. Founded in 1980, it has collected and preserved an invaluable collection of material, which might have been otherwise lost forever.